فاصله برغان تا کرج۱۰کیلومتر است¸و تا دوبرار ۳-۴کیلومتر است.روستاهای ۱-افشت ۲-ولیان-۶جلنگه دار با برغان مرتبط است¸علاوه بر راه پرپیچ و خم اصلی از جاده کردان هم می توان به روستا رفت.

قدمت برغان

قدمت برغان بر اساس متن مندرج در کتیبه سر در حسینیه اعظم حداقل 540 سال است ، حال اگر  مدت زمانی که طول کشیده تا به این قابلیت برسد وچنین اثری در آن ساخته شود را محاسبه و به آن بیفزاییم ، مطمئنا با تاریخ برخی شهر های بزرگ  برابری میکند. اما در ارزش گذاری تاریخی آیا هیچوقت به شمار آمده است ؟

طبیعت برغان:

از آثار گردشگری روستا می توان رودخانه ای که در اول روستا قرار دارد را نام برد اسم رودخانه دروان است و مربوط به دوره صفوی است.روستا ییلاقی است و مردم به دلیل آب و هوای خوبی که دارد به آنجا به چشم محلی مناسب برای آخر هفته ها نگاه می کنند.

روستا دارای چشمه های فراوانی است که از جمله:۱-خزایی چشمه-غربی چشمه۳-کدخداحسن چشمه۴-کوئی چشمه و…را نام برد.

 

مراسم ها

مراسم عاشورا در صبح برگزار می شود این مراسم بصورت تعزیه خوانی است¸ده روز اول ماه محرم به همین صورت تعزیه خوانی برگزار می شود. مراسم شب چله به صورت معمولی و مانند بقیه نقاط صورت می گیرد.

بازی معروف برغان کوله چوش است طرز بازی بد ینصورت است که چشم یک نفر را می بندند و دور می چرخند و شخصی که وسط است با چشمانی بسته با چوب به بچه های دیگر می زندو چوب به هر که برخورد کند آن شخص بازی را باخته باید از بازی خارج شود به همین صورت تا آخرین نفر ادامه پیدا می کند.

از مثلهای برغان می توان گفت که آنها به جای گفتن گرگ باران دیده می گویند¸گرگ بالان دیده بالان به معنی دام است.

گویش روستا:

گویش اهالی روستا البرزی است به طورمثال اگر در برغان پسری به خواستگاری دختری برودو خانواده دختر بخواهد جواب رد بدهد اصطلاحی دارند به این باب که می گویند”این ماست به این نان نمی چسبد”به این معنی که این پسر به درد این دختر نمی خورد.

نام برغان

برغ به معنی بندی باشد که از چوب و خاشاک و خاک و گل در برابر آب ببندند ، آیا نام برغان با برغ ارتباط دارد؟ آیا در قدیم این روستا دارای سد یا سد های خاکی بوده است ؟

 

جمعیت روستا:

در زمانهای نه چندان دور جمعیت روستا ۵۰۰خانوار بوده است ولی به علت مهاجرت به سوی و کرج واطراف در حال حاظر به طور تقریبی تعداد خانوارها از۱۵۰خانوار بیشتر نیست.

غذاهای محلی:

غذاهای محلی روستا عبارتند از:۱-والک پلو ۲-کشک آش۳-دو آش که همان آش دوغ است ۴-آش بلغور۵-والک پلو¸ والک یک نوع سبزی کوهی است ۶-لوچک پلوبه گفته یکی ازاهالی برای درست کردن لوچک پلو سبزی را با پلو مخلوط می کنندو لابلای آنرا گوشت می ریزند¸۷-شورک هم یک نوع سبزی است که برای آش استفاده می شود.

یکی از میراث ملی ثبت شده کرجی ها که در دنیا خیلی هم معروفه همین بستنی گله برغانه!

 

لباس مردم روستا مانند شهرنشینان است و فرقی ندارد در زمانهای قدیم هم لباسهای معمولی و مناسب آن زمان را استفاده می کردند و لباس خاصی ندارند.

دربرغان ابعاد خانه ها حدودا ۷۰-۸۰متر است¸مصالح بکار رفته برای ساخت خانه ها کاهگل است (برای ساخت کاهگل¸کاه را با کود مخلوط می کردند)و برای بدنه دیوارها استفاده می کردند در ساخت دیوارها از سنگ هم استفاده می شده است.سقف بیشتر خانه ها بصورت تیر پردی است¸بدین شکل که چوبهای بلند تیر می گویند و به چوبهای کوچک پردی گفته میشود.

بناهای قدیمی

در برغان تکیه ای وجود دارد به نام تکیه اعظم که بسیار دیدنی است در این تکیه سنگی هست که قدمت آن مربوط به سال۵۲۴ه.ق است.ساختمان تکیه دو طبقه است که به گفته ِکی از اهالی روستا¸خانمها در طبقه بالا و آقایان در طبقه پایین می نشستند و مراسم عزاداری و تعزیه خوانی را نگاه می کردند در وسط تکیه سکویی وجود دارد که تعزیه خوانی روی آن انجام میشد.

در قبرستان روستا قبری به چشم می خورد که متعلق به آشیخ برغانی ¸دومین شهید برغان است که در قزوین ودر مسجد به شهادت رسیده است به گفته یکی از اهالی¸بیشتر قبرها به زیر آسفالت رفته است¸قبرستان قبلا کاروانسرا بوده است.

در داخل روستا مکانی وجود دارد که بر سر در آن نوشته شده است”دانشگاه علوم پزشکی ایران ¸مرکز بهداشت شهرستان ساوجبلاغ¸مرکزبهداشتی و درمانی قمربنی هاشم¸دهستان برغان”.

وجود درختان کهنسال واقع شده در مسجد جامع روستا که دارای قدمتی بیش از 1000 سال میباشند.وجود مقبره ملا محمد ملائکه (پدر شهید ثالث ملا محمد تقی برغانی)وجود پل قدیمی در ورودی روستا مربوط به دوره صفویه که هم اکنون نیز برای رفت و امد از ان استفاده میشود. جاری بودن 2 رودخانه که یکی از ان دو فصلی میباشد.وجود چندین گورستان. دو سقاخانه. گستردگی باغات سرسبز .مسکون بودن برغان از هزاره دوم قبل از میلاد . از دیگر دلایل سابقه واهمیت برغان است.

در مسجد جامع برغان دو درخت حدودا هزار ساله وجود دارد که بسیار قطور میباشند .

افراد زیادی برای دیدن این دو درخت تاریخی همه روزه به این روستا سفر میکنند و از دیدن این دو درخت کهنسال که سالیان دراز در داخل حیاط مسجد جای گرفته اند وهمواره در جوار مردمان نیک سرشت روستا که در این مسجد به راز و نیاز با خداوند مشغول بوده اند لذت برده و در این نشانه از قدرت خداوند به تفکر می روند.

 

روستای برغان دارای3مسجد . 2حمام سنتی اسلامی . دارا بودن حدود 300 مغازه در بازارچه برغان در یک دوره زمانی . وجود کاروانسراهای متعدد. میدانک ها .وجود هفت اسیاب . وجود چندین قهوه خانه سنتی و کارگاهها ی مسگری .اهنگری پارچه بافی (کرباس) تولید پارچه های ابریشمی پشمی. بافتن جوراب.جاجیم.شال.ترمه.موج.

 

دیگر جاذبه های این روستا کارگاههای کم کشی.باروت کوبی.خراطی.سنگ تراشی.پنبه زنی.تولیدوصادرات محصولات کشاورزی(گوجه برغانی.توت.گردو)ودامی.

وجود کاروانسراهای تجاری.بازرگانی بزرگ.وجود بانک کشاورزی در سال 1342.بانک صادرات در سال 1348.اینها همه نسان از رونق بازرگانی و تجاری برغان در گذشته ای نه چندان دور دارد

تكيه تاريخي برغان

 

 محرم روحي دوباره مي دمد در تكيه ايلخاني
محرم که مي آيد، روحي دوباره در کالبد 700 ساله « تکيه اعظم » که آرام گرفته در تن سرد دره فراموش شده برغان ، دميده مي شود . تکيه اي که اگرچه زخم هاي عميقي بر پيکر خشت و گلي اش نشسته، اما محرم که مي آيد دوباره جان مي گيرد 

شغل اهالی

شغلی که عموما مردم در داخل روستا بدان مشغول هستند دامپروی است شغل دیگری که مردم انجام می دهند الک سازی است.

در روستای برغان در گذشته حدود 1000 راس گاو . 7000 راس گوسفند در یک دوره زمانی توسط عموم مردم که نمونه است.

نویسندگان و شعرای برغان :

1- جلال الدین شهیدی

2- شیخ داود شهیدی مجتهد ( پدر آقای عماد الدین شهیدی)

هنرمندان برغان :

1- میرزا ابوالقاسم ملا زاده برغانی که بسیار خوش صدا بوده است.

پهلوانان :

1- حاج حسین علی برغانی معروف به چوب زن

2- محمد برغانی

 

تاریخچه مسجد برغان:

در برغان مسجدی قدیمی وجود دارد که دارای تاریخچه جالب و شنیدنی است¸نخستین بنیانگذار آن کیومرث بن بیستون بن گستم ملوک رستمدار طبرستان است وی از سلسله پادو سپانان و مرکز حکومتش در قلعه نو نزدیک نور مازندران بود¸پدرش در سال ۷۸۷ه.ق در طالقان بدست ملاحده اسماعیلیان کشته شد¸کیومرث به مازندران گریخت اما پس از اندک مدتی بدست سپاهیان امیر تیمور گورگانی گرفتار و به فارس تبعید شد در آنجا چندین بار خواست از زندان بگریزد ولیکن خود نگهبانان کفار که پ مانع از این تصمیم شدند¸تا شبی حضرت علی را در خواب دید که بر او مژده دادجان به سلامت خواهی برد و بر رستمدار حکومت خواهی کرد .

اما چون به پادشاهی رسیدی و در ترویج مذهب شیعه جعفری بکوش¸کیومرث پس از این خواب همان شب آهنگ سفر کرد.کوتوال و تنی چند از نگهبانان قلعه را از پای درآورد و گریخت به رستمدار و بار دیگر آنجا را تصرف کرد¸از سال ۸۰۷ه.ق تا سال ۸۵۷ه.ق که سال مرگ اوست(یعنی تقریبا ۵۰ سال حکومت کرد)وی همانگونه که وعده داده بود از دین نیاکان خود(زرتشتی و مجوسی)دست برداشت و با اخلاص و ایمان استوار راسخ و دوستی خاندان پیامبر را در دل گرفت .از این رو به هر شهر و روستایی از قلمرو خویش می رفت مسجدی می ساخت و به ترویج مذهب حقه جعفری می پرداخت در ۸۲۱ه.ق به هنگام سرکشی یا عبورازبرغان (ری¸شهرستانک¸طالقان و کوههای ساوجبلاغ در قرن ۷۰۸ه.ق(از توابع رستمدار بود))به زمان او این مسجد بنا گردید و احتمالا تشییع مردم از همان زمان آغاز شد.

در ۱۱۰۵ه.ق همزمان با آخر سلطنت شاه اسماعیل برای بار دوم این مسجد نوسازی شد.

عکس بالا مربوط به منزل حاج داود بزرگمهر با بنای حدود 230سال قدمت درروستای تاریخی برغان می باشد
باحضور جناب آقای دکتر رضوی معاون محترم توسعه روستایی ومناطق محروم ریاست جمهوری،ومدیرکل ومسئولین محترم میراث فرهنگی وگردشگری استان البرز ،فرماندارمحترم شهرستان ساوجبلاغ،بخشدار محترم بخش چندار،
واهالی محترم روستای برغان درتایخ شنبه 11شهریورماه 1396  مراسم افتتاح بوم گردی برگزار  گردید

مطالب دیگر درباره روستای برغان:

محرم در برغان

سوژه های گردشگری در برغان