🔹کلیسای هشتاد ساله کرج

این کلیسا در حوالی سال ۱۳۱۹ خورشیدی و توسط آلمانی ها ساخته شده. زمانی که قرار بود کارخانه ذوب آهن در همین منطقه – محله ذوب آهن، بعدها رزکان نو و در دهه اخیر واریان شهر – توسط آلمان نازی احداث گردد.
مدت کوتاهی، تا قبل از شروع جنگ جهانی دوم و متوقف شدن پروژه احداث ذوب آهن، از این کلیسا استفاده می شده است و گویا (البته مطمئن نیستم) با اینکه یک کلیسای کاتولیک می باشد «کلیسای لوتر» نام داشته است!؟
در حالی که معمولا” کلیساها عمدتا” با نام های مبارک حضرت عیسی و حضرت مریم و یا با نام یکی از حواریون عیسی مسیح، نامگذاری می گردد، چنانچه در میان کلیساهای متعددی که در شهرهای؛ تهران، جلفا، ماکو، اصفهان، ارومیه، تبریز، مراغه، آبادان، سنندج، شیراز، کرمانشاه و قزوین وجود دارند، حداقل چهار کلیسا به نام حضرت مریم، مسمی شده اند. اما کلیسای مارتین لوتر – که البته صحت و درستی این نامگذاری نیازمند به تحقیقات بیشتر می باشد – شاید به دلیل تکریم دگراندیشان و احترام به اندیشه های نو و توجه به آن تعداد از کارکنان آلمانی مجموعه، که کیش پروتستان را برگزیده و از هواداران این کشیش تجددطلب بودند، صورت گرفته بود.
علاوه بر کلیسا، واحدهای مسکونی، رستوران، سالن اجتماعات، استخر سرپوشیده و دیگر امکانات رفاهی نیز، برای استفاده کارکنان احداث شده بود. بخش هایی از این ساختمان ها و بخش های عمده ای از مجموعه حدود سیصد هکتاری ذوب آهن، اینک در اختیار سازمان هایی همچون؛ سازمان استاندارد، نیروی انتظامی، سازمان راه آهن، وزارت صنایع ، وزارت جهاد کشاورزی و بخش خصوصی قرار دارد.

موقعیت این بنا

کلیسا اما اندکی دورتر، و در محدود رزکان نو، که این محله در سال ۱۳۳۵ و بعد از انتقال ساکنان روستای رزکان در جاده چالوس که زادگاهشان بر اثر احداث سد کرج تخریب و به زیر آب رفته بود، تاسیس گردید، واقع شده است. در سال ۱۳۵۰ خورشیدی بدون اینکه آسیبی به ساختمان اصلی این کلیسای کوچک (دیر لوتر) وارد گردد، مسجدی در جنب همین کلیسا احداث شد. ده سال بعد از احداث مسجد، صلیب و ناقوس کلیسا از گنبد هشت ضلعی آن که ساختمانی ساده با طرح چلیپایی و بدونه هیچ نقش و نگاری می باشد، برداشته و کلیسا که همواره مورد احترام ساکنان رو به افزایش محله قرار داشت و اکنون به عنوان کتابخانه مورد استفاده قرار می گیرد، چند سالی به عنوان نمازخانه مورد استفاده مردم محل قرار می گرفته است.
محراب کلیسا، عبادتگاه و مکان اعتراف و توبه نیز، همه در همین سالن کوچک قرار داشته است.
این امر – مجاورت دو عبادتگاه و دیوار به دیوار بودن کلیسا و مسجد – در نوع خود، در جهان کم نظیر بوده و می تواند به عنوان یک الگو از همزیستی همراه با احترام متقابل و تفاهم و تشریک مساعی پیروان ادیان مختلف، و همچنین به مثابه سمبل صلح و تبادل نظر و روا داری، مورد عنایت قرار گرفته و به ثبت جهانی برسد. حتی خوب است این معبد هشتاد ساله را مورد مرمت و بازسازی قرار داده به عنوان نشانه هایی از همدلی و خیر خواهی و نیات مومنانه، برای عبادت، در اختیار همشهریان مسیحی ساکن در کرج، قرار داد.

✍ دکتر مهراب رجبی
(نویسنده و البرزپژوه)

https://t.me/alborzology/4489?single

📖@alborzology